Struktura okna generatora konstrukcji dachu

Wywołanie generatora konstrukcji dachu w programie R3D3–Rama 3D odbywa się inaczej niż wszystkich innych generatorów konstrukcji. Jest to związane z tym, że program do automatycznego wykonania wstępnej konstrukcji dowolnego dachu wymaga jego podrysu, ustalającego parametry geometryczne dachu. Podrys taki możemy uzyskać przez wczytanie pliku „xproject”, utworzonego w systemie ArCADia. Opisaną powyżej funkcję wywołać można z menu górnego Plik opcją  ArCADia – import dachu. Po jej uruchomieniu zostanie wywołane okno dialogowe, umożliwiające użytkownikowi wskazanie lokalizacji pliku XML systemu ArCADia, zawierającego między innymi informacje o kształcie projektowanego dachu. Są to pliki o rozszerzeniu „xproject” (np. Dach z facjatką.xproject). Kilka przykładowych projektów „xproject”, zawierających dachy z systemu ArCADia, zamieszczono w katalogu przykładów programu R3D3–Rama 3D. W przypadku próby importu dachu
z pliku „xproject”, który tego dachu nie zawiera, użytkownik zostanie poinformowany o tym fakcie odpowiednim komunikatem. Po wczytaniu prawidłowego pliku, zawierającego minimum jeden dach, w programie zostanie wyświetlone okno dialogowe Import podrysu i generator konstrukcji dachu z modelu ArCADii o widoku jak niżej:

Rys. 2.18 Okno dialogowe Import podrysu i generator konstrukcji dachu

 z modelu ArCADii

Powyższe okno składa się z czterech odrębnych paneli. W lewym górnym rogu okna znajduje się dynamiczny podgląd geometrii wczytywanego dachu. Widok tego dachu można dowolnie obracać, przybliżać i oddalać, posługując się wciśniętym prawym klawiszem myszki i rolką (analogicznie jak w przypadku głównego ekranu graficznego programu). Na widoku dynamicznym, na czerwono lub za pomocą zielonej obwódki, zaznaczone są te elementy dachu (połacie, facjatki, otwory), które aktualnie wybrano w „drzewie” struktury dachu (lub dachów) znajdującym się po prawej stronie okna. 

Poniżej widoku umieszczono panel Parametrów importu, w którym użytkownik może określić parametry niezbędne do wykonania propozycji automatycznego rozkładu konstrukcji dachu. Zawiera on zestaw edytowalnych parametrów i opcji obowiązujących dla całej struktury dachów, widocznej aktualnie na podglądzie.

W celu wykonania konstrukcji dachu należy w oknie zaznaczyć opcję Automatyczny rozkład elementów dachu. W przypadku jej odznaczenia do projektu zostanie wstawiony sam podrys dachu. Następnie należy podać Proponowany rozstaw krokwi [m] oraz określić Odległość osi murłatów od krawędzi zewnętrznej ściany kolankowej [cm]. Dalej należy podać minimalne Odsunięcie krawędzi otworów połaciowych od osi konstrukcji [cm]. Przy wszystkich powyższych parametrach w nawiasach podano zakres dostępnych w danym przypadku wartości.

W dalszej kolejności użytkownik powinien podjąć decyzję dotyczącą podpór
i połączeń prętów generowanego układu. Mamy tu do dyspozycji możliwość automatycznego założenia Podpór przegubowych na ściankach kolankowych. Podpory te zakładane są pod krokwiami w miejscu ich oparcia na ścianie kolankowej. Kolejną decyzją użytkownika jest ustalenie sposobu łączenia prętów i elementów między sobą. Mamy tu do wyboru dwie możliwe opcje: połączenie na Węzły sztywne lub łączenie elementów Węzłami przegubowymi. 
W tym drugim przypadku węzłami przegubowymi łączone są jedynie elementy między sobą, natomiast wszystkie pręty ciągłe i współliniowe dalej pozostają połączone ze sobą sztywno. Wybór odpowiedniej opcji jest o tyle istotny, że na skutek jej działania uzyskujemy różne cele. Wybór węzłów sztywnych daje model znacznie odbiegający od rzeczywistości w zakresie połączeń, lecz otrzymany układ jest w większości przypadków geometrycznie niezmienny. Wybór węzłów przegubowych daje ustrój bliższy rzeczywistości, ale w wielu przypadkach bez modyfikacji połączeń węzłów i wprowadzenia dodatkowych układów poprzecznych dachu są to układy geometrycznie zmienne.

Następnie w panelu Profile elementów należy przypisać odpowiednim typom elementów dachu profile z listy dostępnej w projekcie (listę właściwych profili użytkownik powinien przygotować w projekcie przed wywołaniem funkcji generatora lub wywołać okno  Menagera przekrojów przyciskiem w nagłówku panelu Profile elementów w celu uzupełnienia listy projektu o odpowiednie przekroje). Można również, zaznaczając odpowiednie znaczniki przy grupach elementów, wybrać, które z nich w postaci prętów mają zostać umieszczone na podrysie.  Należy przy tym pamiętać, że wykonanie automatycznego rozkładu konstrukcji dachu dotyczy jedynie dachów, dla których
w danej chwili wczytywany jest podrys. Automatyczny rozkład dachu w programie wykonywany jest na podstawie kilku poniższych założeń:

•      Krokwie połaci dachu lub facjatki rozliczane są dla każdej połaci osobno, w miarę równomiernie, w rozstawach jak najbardziej zbliżonych do wartości określonej przez użytkownika oraz zawsze prostopadle do linii oparcia połaci na ścianie kolankowej.

•      Krokwie zakładane są zawsze we wszystkich punktach charakterystycznych danej połaci dachu lub facjatki.

•      Przy rozkładzie stosowana jest zasada, że rzeczywisty minimalny i maksymalny rozstaw krokwi powinien zawierać się w przedziale od 67% do 133% rozstawu zdefiniowanego przez użytkownika.

•      Przy wszelkich otworach połaciowych krokwie trafiające na otwór są  docinane na jego szerokości i w odpowiednim, podanym przez użytkownika odsunięciu od krawędzi otworu, zakładany jest układ wymianów na obrysie wypukłym otworu.

Dla większości prostych układów dachowych tego typu założenia pozwalają uzyskać w miarę prawidłowy układ konstrukcji połaci dachowych. Czasem otrzymany w ten sposób układ będzie wymagał uzupełnienia lub niewielkich modyfikacji. Konieczne będzie również uzupełnienie projektu o ewentualne wrysowanie układu poprzecznego dachu. Kontroli użytkownika wymaga również automatyczne przypisanie poszczególnych prętów do Grup prętów utworzonych w programie, zwłaszcza dla dachów o nietypowych, ukośnych kalenicach. Dlatego też wykonaną przez program automatyczną konstrukcję dachu należy traktować jako zaawansowaną propozycję, która zawsze wymaga dodatkowej, uważnej kontroli użytkownika oraz wprowadzenia niezbędnych modyfikacji.

Skutkiem działania wyżej opisanej funkcji jest uzyskanie w projekcie Ramy 3D pełnego, aktywnego podrysu kształtu dachu, ze wszystkimi cechami zwykłego podrysu oraz opcjonalnie rozłożenia na połaciach prętów w postaci: murłat, krokwi, belek okapowych, kalenic, krokwi koszowych i narożnych, wymianów przy otworach, a także elementów facjatek. Automatycznie wprowadzone do projektu pręty dachu podzielone są na odpowiednie grupy prętów z przypisanymi do nich przez użytkownika właściwymi profilami i założonymi podporami w miejscach ścian kolankowych.

Rys. 2.19  Przykłady projektów dachów z systemu ArCADia z automatycznie wygenerowanym układem konstrukcji połaci

 w modelu siatkowym i widoku 3D